түгәрәк дулкыннар

бозлар бер-берсенә бәрелде — льди́ны столкну́лись

башка таш бәрелде — ка́мень уда́рился об го́лову

өстәл почмагына бәрелү — сту́кнуться об у́гол стола́

гөлгә бәрелү — заде́ть за цвето́к

җил тәрәзәгә бәрелә — ве́тер стучи́тся в окно́

дулкыннар ярга бәрелә — во́лны бью́тся о бе́рег

тәрәзә капкачлары стенага бәрелә — ста́вни коло́тятся об сте́ну

борынга хуш ис бәрелде — в нос уда́рил души́стый за́пах

апаның соңгы сүзе миңа бәрелде — после́днее сло́во сестры́ заде́ло меня́

начар сүз белән күңелгә бәрелү — недо́брым сло́вом заде́ть ду́шу

гөрләвекләр җырлап актылар — журча́ли ручейки́

гөрләвек дулкыннар — шумли́вые во́лны

гөрләвек тавыш белән — роко́чущим го́лосом

диңгез дулкыннары — морски́е во́лны

дулкында тирбәлү — кача́ться на волна́х

океан дулкыннары упкынында — в пучи́не океа́нских волн

йөгермә дулкыннар — бегу́щие во́лны

һава дулкыны — возду́шная волна́

тавыш дулкыны — звукова́я волна́

электромагнит дулкыннары — электромагни́тные во́лны

кыска һәм озын дулкыннарда — на коро́тких и дли́нных волна́х

дулкын теориясе — волнова́я тео́рия

дулкын тизлеге — волнова́я ско́рость

халык дулкыны — наро́дная волна́

тынычлык өчен көрәш дулкыны — волна́ борьбы́ за мир

хисләр дулкыны — волна́ чувств

дулкын чәч — волни́стые во́лосы

дулкын булып ачылу — хлы́нуть волно́й (ва́лом)

тракторлар бөтен көтүлекне ермачлаганнар — тра́кторы изборозди́ли всё па́стбище

күл өстен вак дулкыннар ермачлый — гладь о́зера покры́та ря́бью

маңгаен җыерчыклар ермачлаган — лоб изре́зан морщи́нами

алмаларны корт ермачлый — че́рви иста́чивают я́блоки

күлмәкне көя ермачлаган — пла́тье исто́чено мо́лью

немецчәне дә бераз ермачлый — и на неме́цком не́множко говори́т

әле әлифбаны да көчкә-көчкә ермачлыйлар — пока́ и буква́рь чита́ют ко́е-ка́к

йөгерек атлар — ре́звые ко́ни

йөгерек поезд — ско́рый по́езд

йөгерек машиналар — быстрохо́дные маши́ны

йөгерек елга — бы́страя река́

язгы йөгерек гөрләвекләр — весе́нние бы́стрые ручейки́

йөгерек дулкыннар — бегу́чие во́лны

вакыт судан да йөгерек — вре́мя быстроте́чнее воды́

йөгерек хәрәкәтләр — прово́рные движе́ния

йөгерек адымнар — ре́звые шаги́

йөгерек акыл (зиһен) — бы́стрый ум

йөгерек уйлар — ре́звые мы́сли

йөгерек уку — бе́глое чте́ние

йөгерек характердагы искәрмәләр — замеча́ния бе́глого хара́ктера

йөгерек тасвир — бе́глое описа́ние

йөгерек караш — бе́глый взгляд

йөгерек ут ачу — откры́ть бе́глый ого́нь

йөгерек укый — чита́ет бе́гло

немецча йөгерек сөйләшә — свобо́дно говори́т по-неме́цки

йөгерек зиһенле — смышлёный, сообрази́тельный

йөгерек теллелек — красноре́чие

йөгерек телле — красноречи́вый

йөгерек фикерле — остроу́мный

йөгермә су — бегу́чая вода́

йөгермә дулкыннар — бегу́щие во́лны

китапларга кагылу — прикаса́ться к кни́гам

чәчләргә кагылу — дотра́гиваться до воло́с

чал дулкыннар ярга кагыла — седы́е во́лны ударя́ются о бе́рег

юлдан читкәрәк кагылу — уклони́ться от доро́ги в сто́рону

колхоз милкенә кагылу — присва́ивать колхо́зное добро́

кеше әйберенә кагылу — брать чужу́ю вещь

кичәге сүзләр сиңа да кагыла — вчера́шние слова́ и к тебе́ отно́сятся

бу эш сиңа кагыла — э́то де́ло тебя́ каса́ется

ул үзенең китабында фонетика мәсьәләсенә дә кагылган — он в свое́й кни́ге затро́нул и вопро́сы фоне́тики

базардан кайтканда апама кагылдым — возвраща́ясь с ры́нка, забежа́л к сестре́

кайткан чакта аптекага кагылу — попу́тно зайти́ в апте́ку

күбекле сыра — пе́нистое пи́во

күбекле дулкыннар — пе́нистые во́лны

күбекле су — пе́нная вода́

күбекле сөт — пе́нистое молоко́

көчәнеш күперенмәлеге — пу́чность напряже́ния

торгын дулкыннар күперенмәлеге — пу́чность стоя́чих волн

көн саен — ка́ждый день, ежедне́вно, каждодне́вно

атна саен — ка́ждую неде́лю, еженеде́льно

ел саен — ка́ждый год, ежего́дно, из го́да в год

барган саен — ка́ждый раз, когда́ прихо́дит

әйткән саен — ка́ждый раз, когда́ говоря́т

яңгыр яуган саен — ка́ждый раз, когда́ дождь идёт

эчкән саен эчәсе килә — чем бо́льше пьёшь, тем бо́льше хо́чется пить

җил көчәйгән саен, дулкыннар да көчәя — чем бо́льше уси́ливается ве́тер, тем бо́льше стано́вятся во́лны

сикертмә аны — не дава́й ему́ пры́гать

машинаны чокырларда сикертә — маши́ну подбра́сывает (трясёт) на уха́бах

баланы түшәмгә сикертә — он подбра́сывает ребёнка (под потоло́к)

дулкыннар көймәне сикертә — во́лны швыря́ют ло́дку (в ра́зные сто́роны)

ул җилкәләрен сикертеп алды — он пожа́л плеча́ми

каш сикертү — подёргивать бровя́ми

ул сикертеп укый — он чита́ет с про́пусками

бер сораудан икенчесенә сикертү — переска́кивать с одного́ вопро́са на друго́й

бары да таралдылар — все разбрели́сь

халык таралды — наро́д разошёлся

татар халкы төрле җиргә таралган — тата́рский наро́д рассели́лся в ра́зные края́

төрле якларга таралган сукмаклар — разветвлённые в ра́зные сто́роны тропи́нки

хуш ис таралды — распространи́лся благово́нный за́пах

бер-бер артлы дулкыннар тарала — оди́н за други́м бегу́т (распространя́ются) во́лны

тарала башлаган бина — зда́ние, нача́вшее разва́ливаться

салның таралуы — разва́л плота́

яңа хәбәр таралды — распространи́лась (пошла́) но́вая весть

хәтер таралу — поте́ря па́мяти

кайгы(лар)ым таралды — го́ре моё рассе́ялось

чәче матур таралган — во́лосы её краси́во расчёсаны

кояш түбәнгә тәгәри — со́лнце дви́жется вниз

тигез юлдан тәгәрәгән машина — маши́на, кати́вшая по ро́вной доро́ге

тормышыбыз иске эздән тәгәри — жизнь на́ша идёт по проло́женной колее́

эшләр тәгәри инде — дела́ же дви́гаются свои́м чередо́м

тәгәрә моннан — кати́сь (улепётывай) отсю́да

түбәнгә таба тәгәри — перека́тывается вниз

дулкыннар басма өстеннән тәгәри — во́лны перека́тываются че́рез мостки́

урын җиргә тәгәрәү — гро́хнуться на посте́ль

шунда бүрәнәләр тәгәрәгән — ту́т же валя́ются брёвна

бер сугу белән тәгәрәде — одного́ уда́ра хвати́ло - гро́хнулся

ачка тәгәрәү — умере́ть с го́лоду

утызынчы урынга тәгәрәү — ска́тываться на тридца́тое ме́сто

тәгәрәгәнче ашау (тыгыну) — есть до отва́ла

тәгәрәгәнче көлү — смея́ться до упа́ду

торгын күренешләр — засто́йные явле́ния

торгын дулкыннар — стоя́чие во́лны

тулкып торган дулкыннар — во́лны, бью́щиеся о бе́рег

түгәрәк күл — кру́глое о́зеро

түгәрәк көзге — кру́глое зе́ркало

түгәрәк бүлмә — окру́глая (ова́льная) ко́мната

түгәрәк оборона — кругова́я оборо́на

түгәрәк сакал — борода́ полукру́гом

түгәрәк сумма — кру́глая су́мма

түгәрәк хатыннар инде без — мы по́лные (в по́лном смы́сле) же́нщины

тормышыбыз түгәрәк — на́ша жизнь хорошо́ устро́ена

мәйдан түгәрәге — окру́жность пло́щади

түгәрәк уртасында бию — пляса́ть в це́нтре кру́га

түгәрәкнең мәйданы — пло́щадь кру́га

түгәрәк квадратурасы — квадрату́ра кру́га

әдәби түгәрәк — литерату́рный кружо́к

драма түгәрәге — драмати́чесий кружо́к

түгәрәк әгъзалары — чле́ны кружка́

майлаган чаңгылар җиңел шуа — сма́занные лы́жи легко́ скользя́т

чанада шуу — ката́ться (ката́ние) на саня́х

чаңгы(да) шуу — ката́ться на лы́жах

тимераякта шуучы — конькобе́жец

көймә дулкыннар өстеннән әкрен генә шуа — ло́дка ти́хо скользи́т по волна́м

поезд һаман алга шуа — по́езд всё дви́жется вперёд

ул инде кичә үк шәһәргә шуган — он ещё вчера́ улизну́л в го́род

койма аша ыргылу — махну́ть че́рез забо́р

тәрәзәдән ыргылу — бро́ситься из окна́

дулкыннар ярга ыргылды — во́лны устреми́лись к бе́регу

эт узып баручыга ыргылды — соба́ка набро́силась на прохо́жего

ат кисәк читкә ыргылды — конь ре́зко рвану́л в сто́рону

көрәшкә ыргылу — порыва́ться на борьбу́

атлар ыргылып чаба — ви́хрем мча́тся ко́ни

эт ыргылып өрә башлады — соба́ка остервене́ло зала́яла